Flanş Çeşitleri Nelerdir?

Flanş Çeşitleri ve Kullanım Alanları

Boru sistemlerinin en önemli parçalarından biri olan flanşlar (flanges), endüstride boruları, vanaları, pompaları ve ekipmanları birbirine bağlamak için kullanılır. Dayanıklı yapıları sayesinde hem yüksek basınç hem de yüksek sıcaklık altında güvenilir bir bağlantı sağlarlar. Flanşların farklı tipleri vardır ve her tip, farklı montaj koşullarına, basınç sınıflarına veya sektör ihtiyaçlarına göre tasarlanmıştır. Bu yazıda en çok kullanılan flanş çeşitlerini tek tek inceleyip kullanım alanlarından ve özelliklerinden bahsedeceğiz.

Kaynak Boyunlu Flanş (Welding Neck Flange)
Kör Flanş (Blind Flange)
Dişli Flanş (Threaded Flange)
Gözlük Flanş (Spectacle Blind Flange)
Slip-On Flanş (Slip-On Flange)
Soket Kaynaklı Flanş (Socket Weld Flange)
Serbest Flanş (Lap Joint Flange)
Orifis Flanş (Orifice Flange)

Kaynak Boyunlu Flanş (Welding Neck Flange) Nedir?

Endüstriyel boru hatlarının en kritik bağlantı elemanlarından biri olan Kaynak Boyunlu Flanş, uzun ve konik boynu sayesinde yüksek basınçlı ve yüksek sıcaklıklı sistemlerde tercih edilen özel bir flanş tipidir. Bu tasarım, boruya alın kaynağı (butt weld) ile birleştirilmesine olanak tanır ve kaynak sırasında oluşan gerilimi boyun kısmına yayarak çatlama ya da sızdırma riskini minimuma indirir. Özellikle buhar hatları, petrol ve doğalgaz tesisleri gibi güvenliğin ön planda olduğu sistemlerde en çok tercih edilen çözümlerden biridir.

Kaynak boyunlu flanşların en önemli farkı, sağladıkları uzun ömürlü dayanıklılıktır. Örneğin bir rafineride ham petrol hattında kullanılan bağlantı parçalarının basınca karşı en ufak bir zayıflık göstermesi tüm hattı riske atabilir. Bu yüzden mühendisler, diğer flanş tiplerine göre daha fazla işçilik gerektirmesine rağmen kaynak boyunlu flanşı tercih ederler. Montaj süreci biraz daha zahmetlidir ancak sağladığı güvenlik ve performans uzun vadede bu zahmeti telafi eder.

Kaynak Boyunlu Flanş Standartları ve Malzemeleri Nelerdir?

Standartlar açısından incelendiğinde, kaynak boyunlu flanşlar genellikle ASME B16.5 ve EN 1092-1 normlarına uygun olarak üretilir. Basınç sınıfları ise Class 150’den başlayıp Class 2500’e kadar uzanır. Bu geniş yelpaze, farklı sektörlerin farklı basınç ve sıcaklık gereksinimlerine cevap verebilmesini sağlar. Ayrıca ANSI, DIN ve diğer uluslararası standartlarla uyumlu üretim yapılabilmesi, bu flanşların global ölçekte kullanılabilmesinin önünü açar.

Welding Neck flanşlarda malzeme seçimi, kaynağın yapılacağı borunun özelliklerine göre değişiklik gösterir. Karbon çelik kaynak boyunlu flanşlar genellikle su, buhar ve petrol hatlarında kullanılırken; paslanmaz çelik versiyonlar gıda, ilaç ve kimya tesislerinde korozyona dayanıklılığı sayesinde tercih edilir. Alaşımlı çelikten üretilen çeşitler ise yüksek sıcaklık ve basınca karşı ekstra güvenlik sunabilir. Montaj ve bakım kolaylığı açısından kaynak boyunlu flanşlar, ilk montajda diğer flanşlara göre daha fazla işçilik gerektirir. Borunun ucu hazırlık aşamasında pahlanmalı, kaynak düzgün yapılmalı ve kaynak sonrası sızdırmazlık testleri mutlaka uygulanmalıdır. Ancak montaj tamamlandıktan sonra neredeyse bakım gerektirmeden yıllarca güvenilir şekilde çalışabilir. Bu özelliği, özellikle erişimi zor hatlarda büyük bir avantajdır.

Kaynak Boyunlu Flanş Kullanım Alanları Nelerdir?

Maliyet boyutuna bakıldığında kaynak boyunlu flanşlar, slip-on veya dişli flanşlara göre genellikle daha pahalıdır. Bunun nedeni hem kullanılan malzeme miktarı hem de montajda ihtiyaç duyulan işçilik süresidir. Ancak yüksek basınçlı ve kritik hatlarda yaşanabilecek arıza maliyetleri düşünüldüğünde, bu flanş tipi uzun vadede en ekonomik çözümlerden biri haline gelir.

Tipik uygulama örnekleri arasında enerji santrallerindeki buhar kazanları, doğalgaz dağıtım hatları, rafinerilerde kullanılan proses boru sistemleri ve petrokimya tesisleri sayılabilir. Örneğin bir doğalgaz santralinde türbinlere gaz taşıyan borularda kaynak boyunlu flanş kullanılması, hem sızdırmazlık hem de uzun süreli güvenlik açısından kritik öneme sahiptir. Diğer flanş çeşitleriyle kıyaslandığında, uzun vadede sunduğu güvenilirlik ve bakım gerektirmeyen yapısı sayesinde, özellikle kritik sektörlerde vazgeçilmez bir çözüm haline gelmiştir.

Kör Flanş (Blind Flange) Nedir?

Boru sistemlerinde hattın ucunu kapatmak gerektiğinde en çok kullanılan parça Kör Flanştır. Merkezinde akışa izin veren bir delik bulunmadığından, hattın ağzına kapak görevi görerek akışı tamamen durdurur. Bu özellik, onu hem geçici hem de kalıcı çözümler için vazgeçilmez hale getirir.

Kör Flanş Kullanım Alanları Nelerdir?

Kör flanş, özellikle test ve bakım süreçlerinde sıkça tercih edilir. Örneğin bir kimya tesisinde basınç testi yapılırken hattın uç kısmı kör flanşla kapatılır ve içeride güvenli şekilde basınç oluşturulur. Aynı zamanda yeni bir tesis kurulumunda henüz devreye alınmamış hatların uçları da kör flanşla kapatılır. Böylece sistem ileride genişletilmek istendiğinde, sadece flanş sökülerek yeni bağlantı kolayca yapılabilir. Basınçlı tank çıkışlarında, vana bağlantılarında ve kullanılmayan hat uçlarında da yaygın olarak kullanılır.

Kör Flanş Hangi Standartlarda Üretilir?

Bu flanş çeşidinin üretiminde en çok karşılaşılan standartlar genellikle ASME B16.5 ve EN 1092-1’dir. Basınç sınıfları Class 150’den başlayıp Class 2500’e kadar uzanabilir. Malzeme seçimi ise ilk olarak hattın akışkanına göre yapılır. Karbon çelik kör flanşlar su ve buhar hatlarında yaygındır. Bununla birlikte, paslanmaz çelik kör flanşlar kimya ve gıda endüstrisinde korozyona dayanıklılığı sayesinde daha çok tercih edilir. Yüksek sıcaklık ve basınca maruz kalan hatlarda ise daha çok alaşımlı çelik çeşitleri tercih edilir.

Kör Flanşın Sağladığı Avantajlar Nelerdir?

Kör flanş, sistemde esneklik ve güvenlik sağlar. Hat ucuna vana veya başka bir ekipman yerleştirmek maliyetli olabilir. Bunun yerine kör flanş kullanıldığında hattın kapatılması daha ekonomik hale gelir. Ayrıca gelecekte yapılacak değişiklikler için sistem hazır tutulur. Montajı kolaydır ve bakım sırasında güvenli bir kapatma çözümü sunar.

Diğer flanş tipleri genellikle iki boruyu birleştirmek için kullanılırken, kör flanş hattı sonlandırır. Bu yönüyle akışa doğrudan müdahale etmeyen tek flanş tipidir. Çoğu zaman basit tasarımına rağmen kritik işlevler üstlenir. Özellikle basınçlı tankların çıkışında ya da bakım esnasında geçici kapatmalarda onun yerini doldurabilecek başka bir çözüm genellikle yoktur.

Dişli Flanş (Threaded Flange) Nedir?

Kaynak yapmanın riskli veya zahmetli olduğu durumlarda kullanılan en pratik çözümlerden biri Dişli Flanş olarak ortaya çıkar. Borunun ucu, flanşın içindeki dişlere vidalanarak bağlanır ve bu sayede kaynak işlemine gerek kalmadan güvenli bir montaj yapılabilir. Bu özelliği, özellikle patlama riski taşıyan tesislerde ve küçük çaplı boru sistemlerinde dişli flanşı öne çıkarır.

Threaded Flange Nerelerde Kullanılır?

Dişli flanşlar çoğunlukla düşük basınçlı sistemlerde tercih edilir. Örneğin küçük çaplı gaz hatlarında kaynak yapılması hem zaman alıcı hem de güvenlik açısından riskli olabilir. Bu gibi durumlarda dişli flanş kullanılarak hem hızlı hem de güvenli bir montaj sağlanır. Aynı zamanda yangın söndürme sistemleri, hava ve su tesisatları gibi acil müdahale gerektiren hatlarda da bu tip flanşlar oldukça işlevseldir. Montajının kolay olması, tesislerin devreye alma sürecini kısaltır ve bakım sırasında da büyük avantaj sağlar.

Standartlar ve Malzemeleri

Uluslararası standartlarda dişli flanşlar genellikle ASME B16.5 kapsamında üretilir. Basınç sınıfı çoğunlukla Class 150 ve Class 300 seviyelerinde bulunur çünkü daha yüksek basınçlarda kaynaklı bağlantılar tercih edilir. Malzeme olarak diğer çeşitlere benzer şekilde karbon çelik, paslanmaz çelik ve alaşımlı çelik seçenekleri mevcuttur. Karbon çelik dişli flanşlar su ve hava tesisatlarında yaygınken, paslanmaz çelik modeller kimya ve gıda endüstrisinde korozyona dayanıklılık avantajı ile öne çıkar.

Dişli Flanş Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

Dişli flanşın en önemli kullanım avantajı, kaynak gerektirmemesidir. Bu sayede montaj sırasında kaynak ekipmanına ihtiyaç duyulmaz ve özellikle kaynak yapılmasının tehlikeli olduğu bölgelerde güvenli bir alternatif sunar. Ayrıca montaj ve demontaj işlemleri oldukça hızlıdır; boru hattında değişiklik gerektiğinde kolayca sökülüp yeniden takılabilir. Bu özellik, bakım ve onarım süreçlerini ciddi şekilde hızlandırır.

Slip-on veya kaynak boyunlu flanşlar daha yüksek basınçlı sistemlerde tercih edilirken, dişli flanş düşük basınçlı hatlar için idealdir. Kaynaklı flanşların montajı daha uzun sürer ve işçilik maliyeti yüksektir; dişli flanş ise hızlı montajıyla özellikle küçük çaplı hatlarda ekonomik bir çözüm sunar. Ancak yüksek basınçlı veya büyük çaplı hatlarda güvenlik gerekçesiyle kaynaklı flanşların tercih edilmesi gerekir.

Kör Gözlük Flanş (Spectacle Blind Flange) Nedir?

Endüstriyel tesislerde boru hattının akışını kontrol etmek gerektiğinde kullanılan en ilginç tasarımlardan biri Gözlük Flanş olarak ortaya çıkar. Adını, iki yuvarlak diskin ortasından bir köprüyle birbirine bağlı olmasından alır. Bu tasarım gözlüğü andırdığı için bu isimle anılır. Disklerden biri tamamen kapalıdır ve hattı tıpkı kör flanş gibi kapatır, diğeri ise ortası delikli olup akışa izin verir. Flanşın hangi diskin hatta bağlanacağına göre akış devam eder ya da tamamen kesilir.

Kör Gözlük Flanş Kullanım Alanları Nelerdir?

Gözlük flanş, özellikle petrol ve doğalgaz boru hatlarında, akışın periyodik olarak durdurulması veya yönlendirilmesi gereken durumlarda tercih edilir. Örneğin bir rafineri tesisinde bakım yapılacaksa, akışı kesmek için hattın sökülmesine gerek kalmaz. Flanş çevrilerek kör taraf hatta bağlanır ve akış güvenle durdurulur. Bakım tamamlandığında aynı parça tekrar çevrilerek açık kısım hatta oturtulur ve akış yeniden başlatılır. Bu kolaylık, hem zamandan kazandırır hem de iş güvenliği açısından büyük önem taşır.

Kör Gözlük Flanş Standartları Nelerdir?

Bu flanş tipi genellikle ASME B16.48 standardına göre üretilir. Basınç sınıfları ise hattın özelliklerine bağlı olarak Class 150’den başlayıp Class 600’e kadar değişebilir. Malzeme seçimi yine kullanım ortamına göre yapılır. Karbon çelik gözlük flanşlar enerji ve su tesislerinde yaygınken, paslanmaz çelik modeller kimya ve petrokimya tesislerinde tercih edilir. Çünkü burada akışkanların korozif etkileri nedeniyle dayanıklılık kritik rol oynar. Ayrıca alaşımlı çelikten üretilen gözlük flanşlar yüksek sıcaklık gerektiren proseslerde öne çıkar.

Kör Gözlük Flanş Montajı

Gözlük flanş, bakım ve işletme kolaylığı sağlamasıyla bilinir. Tek bir parça içinde hem kör hem de açık fonksiyon bulunur, bu da sistemin sökülüp takılmadan kontrol edilmesini mümkün kılar. Böylece hem işçilik maliyetleri azalır hem de duruş süreleri kısalır. Örneğin offshore petrol platformlarında, her dakika büyük maliyet anlamına gelir; burada gözlük flanşın sunduğu hız ve güvenlik işletme açısından büyük avantaj sağlar.

Kör flanş hattı kapatmak için kullanılan basit bir çözümdür ancak sökülüp takılması gerekir. Buna karşılık gözlük flanş, aynı işlevi çok daha pratik bir şekilde sunar. Slip-on veya kaynak boyunlu flanşlarla kıyaslandığında ise doğrudan akış kontrolü sağladığı için farklı bir işlev üstlenir. Yani gözlük flanş, diğer flanş türlerini tamamlayan, özellikle bakım ve güvenlik odaklı sistemlerde tercih edilen özel bir bağlantı elemanıdır.

Düz Geçme Flanş (Slip-On Flange)

Montaj kolaylığıyla öne çıkan Slip-On Flanş, adından da anlaşılacağı gibi borunun ucuna geçirilerek yerine oturtulur ve hem içten hem dıştan kaynak yapılarak sabitlenir. Bu tasarım, özellikle montaj süresinin kritik olduğu projelerde tercih edilir. Borunun uzunluğu konusunda birkaç milimetrelik esneklik sağlaması, montaj sırasında mühendis ve işçilerin işini kolaylaştırır.

Düz Geçme Flanş Nerelerde Kullanılır?

Slip-on flanş, orta basınçlı sistemlerde en yaygın kullanılan flanş tiplerinden biridir. Örneğin yangın söndürme hatları veya bina içi su tesisatlarında montaj hızının önemli olduğu yerlerde tercih edilir. Endüstriyel ölçekte ise soğutma suyu devreleri, hava hatları ve düşük basınçlı buhar sistemleri slip-on flanşla kurulabilir. Özellikle altyapı projelerinde, hem ekonomik hem de pratik bir çözüm sunduğu için yaygın olarak kullanılır.

Slip-On Flanş Standartları ve Malzemeleri

Bu flanşlar genellikle ASME B16.5 ve EN 1092-1 standartlarına göre üretilir. Basınç sınıfları genellikle Class 150 ve Class 300 seviyelerinde bulunur, daha yüksek basınçlarda kaynak boyunlu flanş tercih edilir. Malzeme olarak karbon çelik en yaygın seçenek olmakla birlikte, paslanmaz çelik slip-on flanşlar da kimya tesisleri ve gıda endüstrisi gibi hijyenin önemli olduğu alanlarda öne çıkar.

Slip-On Flanş Montajı Kolay mıdır?

Slip-on flanşın en belirgin avantajı montaj kolaylığıdır. Borunun ucunun hassas ölçümle kesilmesine gerek kalmaz ve işçilik hatalarının azalmasını sağlar. Ayrıca çift taraflı kaynak bağlantısı sayesinde yeterli sızdırmazlık elde edilir. Ekonomik yönüyle de caziptir çünkü malzeme miktarı kaynak boyunlu flanşa göre daha azdır. Bununla birlikte, montaj süresi de daha kısadır. Bu nedenle büyük çaplı altyapı projelerinde, düşük bütçeyle güvenilir sonuç elde etmek isteyen mühendislerin sıklıkla başvurduğu bir çözümdür.

Kaynak boyunlu flanş yüksek basınç ve sıcaklık altında uzun ömürlü performans sunarken, slip-on flanş daha basit ve maliyet dostu bir alternatif olarak öne çıkar. Dişli flanş kaynak gerektirmediği için küçük çaplı hatlarda avantajlıdır; buna karşılık slip-on flanş daha geniş kullanım alanına sahiptir. Ancak özellikle yüksek basınçlı sistemlerde güvenlik öncelikliyse kaynak boyunlu flanş tercih edilmelidir.

Soket Kaynaklı Flanş (Socket Weld Flange)

Küçük çaplı ve yüksek basınçlı boru hatlarında tercih edilen en güvenilir çözümlerden biri Soket Kaynaklı Flanştır. SW flange olarak da tanımlanan bu flanş tipinde boru, flanşın iç kısmında bulunan soket yuvasına oturtulur ve dışarıdan kaynak yapılarak sabitlenir. Böylece hem güçlü bir bağlantı elde edilir hem de montaj sırasında hizalama kolaylığı sağlanır.

Soket Kaynaklı Flanş Kullanım Alanları

Soket kaynaklı flanş, genellikle hidrolik sistemlerde, kimyasal proses hatlarında ve küçük çaplı buhar tesisatlarında kullanılır. Örneğin bir fabrikanın basınçlı hava hattında boruların sızdırmaz ve güvenli şekilde bağlanması gerektiğinde bu tip flanş tercih edilir. Yüksek basınç altında bile sağlam kalabilmesi, onu özellikle dar çaplı hatlar için en güvenilir seçeneklerden biri haline getirir. Ayrıca montaj esnasında borunun flanşın içine oturması, kaynak işlemi sırasında doğru merkezleme sağladığı için işçilik hatalarını da azaltır.

Soket Kaynaklı Flanş Hangi Standaratlarda Üretilir?

Bu flanş tipi genellikle ASME B16.5 ve ASME B16.11 standartlarına göre üretilir. Basınç sınıfları Class 300’den başlayıp daha yüksek değerlerde de bulunabilir; bu nedenle yüksek basınçlı sistemler için güvenle kullanılabilir. Malzeme seçiminde karbon çelik en yaygın tercihtir. Ancak paslanmaz çelik soket kaynaklı flanşlar, kimya ve ilaç endüstrisinde korozyon dayanıklılığıyla öne çıkar. Alaşımlı çelik çeşitleri ise özellikle yüksek sıcaklık ve basınç kombinasyonunun olduğu enerji tesislerinde tercih edilir.

Soket Kaynaklı Flanş Montajı Kolay mıdır?

Soket kaynaklı flanş, montaj kolaylığı ile kaynak boyunlu flanşın dayanıklılığını birleştirir. Borunun flanşın içine tam olarak oturması, kaynak sırasında borunun doğru pozisyonda kalmasını sağlar. Bu durum hem işçiliği kolaylaştırır hem de bağlantının uzun ömürlü olmasına katkıda bulunur. Yüksek basınca dayanıklı olması sayesinde güvenlik riski taşıyan hatlarda gönül rahatlığıyla kullanılabilir. Ayrıca küçük çaplı hatlarda alın kaynağı yapmak zor olduğundan, soket kaynaklı flanş pratik ve güvenli bir alternatif oluşturur.

Kaynak boyunlu flanş, yüksek basınçlı büyük çaplı hatlarda vazgeçilmezken, soket kaynaklı flanş küçük çaplı sistemlerde aynı güveni sağlar. Slip-on flanşın montajı daha kolay olsa da yüksek basınç altında aynı performansı veremez. Dişli flanş kaynak gerektirmediği için düşük basınçlı hatlarda öne çıkar, ancak soket kaynaklı flanş hem küçük çap hem de yüksek basınç dengesini sağlayarak kendine özgü bir alan yaratır.

Serbest Flanş (Lap Joint Flange) Nedir?

Sürekli sökülüp takılması gereken boru hatlarında en kullanışlı çözümlerden biri Serbest Flanştır. Bu tip flanş, boruya doğrudan kaynak yapılmaz; bunun yerine boru ucuna kaynaklanan kısa bir parça (stublend) ile birlikte kullanılır. Flanş, stublend üzerinde serbestçe dönebildiği için montaj sırasında cıvata deliklerinin hizalanması çok kolay olur. Bu özelliği sayesinde dar alanlarda çalışan montaj ekipleri için büyük kolaylık sağlar.

Serbest Flanş Nasıl Hatlarda Tercih Edilir?

Serbest flanş, özellikle paslanmaz çelik hatlarda tercih edilir. Bunun nedeni, flanşın sürekli sökülüp takılabilmesi ve sadece stublend’in akışkanla temas etmesidir. Örneğin gıda tesislerinde hijyen nedeniyle sık sık boru hatlarının temizlenmesi gerekir. Bu temizlik süreçlerinde flanşın hızlıca sökülüp yeniden monte edilebilmesi hem işçilikten tasarruf sağlar hem de üretim duruşlarını minimuma indirir. Benzer şekilde kimya endüstrisinde de korozif akışkanlarla çalışan sistemlerde serbest flanş kullanımı yaygındır çünkü gerektiğinde kolayca sökülerek bakım yapılabilir.

Serbest Flanş angi Standartlarda Üretilir?

Serbest flanşlar genellikle ASME B16.5 ve EN 1092-1 standartlarına göre üretilir. Basınç sınıfları düşük ve orta seviyelerde değişir; yüksek basınçlı hatlarda genellikle tercih edilmez. Malzeme olarak karbon çelik, paslanmaz çelik ve alaşımlı çelik çeşitleri mevcuttur. Ancak en yaygın kullanım, paslanmaz çelik stublend ile birlikte karbon çelikten üretilmiş serbest flanş kombinasyonudur. Bu sayede hem maliyet düşürülür hem de korozyona karşı dayanıklılık elde edilir.

Montaj Esnekliği

Serbest flanşın en büyük avantajı, montaj esnekliğidir. Flanşın stublend üzerinde serbestçe dönebilmesi, cıvata deliklerini hizalamayı zahmetsiz hale getirir. Özellikle büyük çaplı flanşlarda montaj sırasında bu özellik büyük kolaylık sağlar. Ayrıca bakım süreçlerinde defalarca sökülüp takılabilmesi, uzun vadede hem zaman hem de maliyet açısından tasarruf sunar. Hijyenin önemli olduğu sektörlerde, flanşın sökülüp temizlendikten sonra tekrar kullanılabilmesi de büyük bir artıdır.

Kaynak boyunlu flanş yüksek basınçlı hatlarda dayanıklılığı ile öne çıkarken, serbest flanş daha çok bakım ve esneklik gerektiren sistemlerde tercih edilir. Slip-on flanş montaj kolaylığı sunar fakat sökülüp takılma açısından serbest flanş kadar pratik değildir. Bu nedenle serbest flanşın asıl gücü kullanım kolaylığı ve yeniden montaj esnekliğinde yatar.

Orifis Flanş (Orifice Flange) Nedir?

Akışkanın miktarını ölçmek ya da hattın debisini kontrol altında tutmak gerektiğinde kullanılan özel tasarımlardan biri Orifis Flanştır. Standart flanşlardan farklı olarak ortasında, ölçüm yapılmasına olanak tanıyan bir açıklık bulunur. Bu açıklığa yerleştirilen orifis plakası sayesinde borudan geçen akışkanın basınç farkı ölçülerek debi hesaplanabilir. Yani orifis flanş, sadece bir bağlantı elemanı değil; aynı zamanda bir ölçüm ekipmanı işlevi de görür.

Orifis Flanş Hangi Sektörlerde Kullanılır?

Orifis flanşlar en çok petrol ve doğalgaz endüstrisinde karşımıza çıkar. Boru hatlarında geçen akışkanın miktarını ölçmek, üretim ve dağıtım süreçlerinde kritik öneme sahiptir. Örneğin bir doğalgaz iletim hattında, akış miktarının sürekli kontrol altında tutulması gerekir. Bu tür hatlarda orifis flanş kullanılarak hem güvenli bağlantı sağlanır hem de ölçüm cihazlarıyla entegre çalışılarak akış değerleri kaydedilir. Kimya tesislerinde de benzer şekilde reaksiyon süreçlerinin verimli yönetilebilmesi için bu tip flanşlar tercih edilir.

Orifis Flanş Standartları ve Malzemeleri

Orifis flanşlar çoğunlukla ASME B16.36 standardına göre üretilir. Basınç sınıfları Class 300’den başlayarak daha yüksek değerlere kadar ulaşabilir, çünkü ölçüm yapılan sistemler genellikle yüksek basınç altında çalışır. Malzeme seçimi de oldukça kritiktir. Karbon çelik orifis flanşlar enerji ve su hatlarında yaygın kullanılırken, paslanmaz çelik modeller korozyona dayanıklılığı nedeniyle kimya ve gıda sektörlerinde tercih edilir. Ayrıca yüksek sıcaklık ve basınca maruz kalan proseslerde alaşımlı çelikten üretilmiş orifis flanşlar kullanılır.

Orifis Flanşın Sağladığı Avantajlar

Orifis flanşın en büyük avantajı, ölçüm ekipmanlarıyla entegre çalışabilmesidir. Basınç farkı ölçer (differential pressure transmitter) gibi cihazlar doğrudan flanş üzerindeki bağlantı noktalarına monte edilebilir. Bu sayede ekstra bağlantı parçalarına gerek kalmadan hem montaj süresi kısalır hem de sızdırmazlık riski azalır. Ölçüm hassasiyeti yüksek olduğundan, akışın sürekli takip edilmesi gereken kritik tesislerde güvenilir sonuçlar sağlar.

Orifis Flanş Diğer Flanşlarla Karşılaştırma

Kaynak boyunlu, slip-on veya soket kaynaklı flanşlar temel olarak boruları birbirine bağlamak için kullanılırken, orifis flanş ölçüm işleviyle ayrılır. Kör flanş hattı kapatır, gözlük flanş akışı durdurup başlatmayı sağlar; fakat orifis flanş akışı kesmeden ölçüm yapmaya imkan tanır. Bu özelliği sayesinde sadece bağlantı değil, aynı zamanda işletme verimliliği açısından da kritik bir rol üstlenir.

Sektörlere Göre Flanş Kullanımı

Flanşlar, farklı tasarımları sayesinde neredeyse tüm endüstriyel alanlarda kendine yer bulur. Ancak her sektörün ihtiyaçları farklıdır ve buna uygun flanş seçmek gerekir.

Petrol ve Doğalgaz Endüstrisi: Bu sektörde güvenlik en önemli unsurdur. Yüksek basınç ve sıcaklığın hâkim olduğu hatlarda genellikle kaynak boyunlu flanş kullanılır. Akış ölçümünün kritik olduğu noktalarda ise orifis flanş tercih edilir. Rafinerilerde bakım ve test süreçlerinde kör flanş ve gözlük flanş yaygın olarak karşımıza çıkar.
Enerji Santralleri: Buhar hatları, türbin bağlantıları ve kazan çıkışları gibi yüksek basınçlı bölgelerde kaynak boyunlu flanş en güvenilir çözümdür. Küçük çaplı ama yüksek basınçlı devrelerde soket kaynaklı flanş öne çıkar.
Kimya ve İlaç Tesisleri: Bu sektörlerde korozyon dayanıklılığı ön plandadır. Paslanmaz çelik serbest flanşlar, kolay sökülüp takılabilmeleri sayesinde hijyenin kritik olduğu hatlarda tercih edilir. Kimyasal proseslerde ise ölçüm ve kontrol amacıyla orifis flanş kullanılır.
Su ve Atık Su Sistemleri: Orta basınçlı boru hatlarında slip-on flanş, düşük basınçlı ve küçük çaplı hatlarda ise dişli flanş sıkça görülür. Bu tip sistemlerde maliyet avantajı ve montaj kolaylığı önceliklidir.
Gıda Endüstrisi: Hijyenik koşulların sağlanması için paslanmaz çelikten üretilmiş serbest flanşlar kullanılır. Sürekli temizlik gerektiren hatlarda bu flanş tipi büyük kolaylık sağlar.
Denizcilik ve Offshore Platformlar: Dar alanlarda montaj kolaylığı sağladığı için serbest flanş ve gözlük flanş öne çıkar. Ayrıca korozyona dayanıklı paslanmaz çelik malzemeler tercih edilir.

Sonuç

Flanş çeşitleri, endüstriyel boru hatlarının güvenli, dayanıklı ve verimli çalışmasını sağlayan en kritik parçalardır. Her flanş tipi, farklı bir ihtiyaca çözüm sunar.Özetlemek gerikse,

Kaynak boyunlu flanş yüksek basınç ve sıcaklık altında güvenilirlik sağlar
Slip-on flanş hızlı ve kolay montaj imkanı sunar
Kör flanş hattı sonlandırmak ve akışı kesmek için kullanılır
Gözlük flanş pratik akış kontrolü ve bakım kolaylığı sağlar
Dişli flanş kaynak gerektirmeden hızlı montaj yapılmasına imkan tanır
Soket kaynaklı flanş küçük çaplı ve yüksek basınçlı hatlarda güvenli bir çözüm sunar
Serbest flanş hijyen ve bakım süreçlerinde esneklik sağlar
Orifis flanş debi ölçümü ve akış kontrolü için tercih edilir

PST Çelik olarak, müşterilerimizin ihtiyaç duyduğu her sektöre uygun flanş çözümlerini uluslararası standartlarda sunuyoruz. Ürün portföyümüzde karbon çelikten paslanmaz çeliğe, düşük basınç sınıflarından yüksek basınç dayanımına kadar geniş bir yelpazede flanş çeşitleri bulunmaktadır. Amacımız projeleriniz için en doğru ve güvenli seçimi yapmanıza yardımcı olmaktır. Eğer flanş çeşitleriyle ilgili daha fazla bilgi almak ve projenize uygun doğru ürünü seçmek isterseniz, info@pstcelik.com adresinden veya iletişim sayfamızdan bizlere ulaşabilirsiniz.