Tedarikçi Seçerken Sorulacak 10 Teknik Soru

Satın alma tarafında her gün benzer görünen teklifler kıyaslanıyor: aynı ölçüler, yakın fiyatlar, benzer teslim süreleri. Yine de sahaya indiğimizde farkı yaratanın birim fiyat değil, riskin nasıl yönetildiği olduğunu biliyoruz. Doğru tedarikçi; standarda uygunluğu sözle değil kanıtla gösteren, izlenebilirliği parça seviyesine kadar kuran, test ve dokümantasyonu tutarlı yürüten ve teslimat-sonrası süreçlerde sorumluluk alan iş ortağıdır. Flanş, dirsek, tee, redüksiyon ve hidrolik bağlantı gibi kritik kalemlerde bu yaklaşım; montajda sürpriz yaşamamak, bakım maliyetini düşürmek ve hattın devreye alma takvimini korumak anlamına gelir.

Bu metin, satın alma gözünden bakarak, teklif alma ve tedarikçi değerlendirme süreçlerinde “doğru soruya doğru kanıt” istemeyi amaçlıyor. Amacımız karşılaştırılabilir RFQ setleri oluşturup, kalite, teslim ve toplam sahip olma maliyeti (TCO) ekseninde ölçülebilir taahhütler almak. Burada ele aldığımız on başlıkta standart ve tolerans uyumundan malzeme doğrulamasına, test planından kaplama/ambalaj disiplinine, dokümantasyondan kapasite termin yönetimine ve satış sonrası desteğe kadar satın alma kararını doğrudan etkileyen alanları kapsayacağız.

Sonuçta hedef, “en düşük fiyat”ı değil, en düşük riski ve en yüksek toplam değeri seçmektir. Aşağıdaki çerçeve, tedarikçi görüşmelerini bu bakışla yapılandırmanıza ve sahada güven veren bir tedarik ilişkisi kurmanıza yardımcı olacaktır.

1) Sertifikasyon ve izlenebilirlik

Tedarik zincirinde güvenin temeli, malzemenin kaynağını parça seviyesine kadar izleyebilmektir. Görüşmede önce, EN 10204 3.1 (gerekirse 3.2) malzeme sertifikalarının siparişe özel düzenlenip düzenlenmediğini; ısı numarası/lot bilgisinin ürün işaretleriyle, etiketlerle ve ERP kayıtlarıyla birebir eşleşip eşleşmediğini netleştirin. “Genel” veya “emsal” sertifikalar, denetim günü ve saha arızalarında veri bütünlüğünü bozar. İyi bir tedarikçi, ısı numarasını parçaya işlediğini, sertifikaları dijital olarak arşivlediğini ve gerektiğinde üçüncü taraf doğrulamasına açık olduğunu açıkça ifade eder.

2) Standart uygunluğu ve boyutsal tolerans

Ürünlerin hangi standarda göre ölçülüp raporlandığı, sahadaki montaj kalitesini doğrudan etkiler. Flanşlar için ASME B16.5 ile EN 1092-1; kaynak ağızlı bağlantı parçaları için ASME B16.9 ile EN 10253-2 en yaygın referanslardır. Tedarikçiden delik dizilimi, yüz yüksekliği (RF/FF/RTJ), et kalınlıkları ve ID/OD ölçülerini kapsayan boyutsal rapor talep edin; ölçümlerin kalibre cihazlarla yapıldığını ve kalibrasyon geçerlilik tarihleriyle belgelendiğini görmek isteyin. Dişli ürünlerde NPT/BSPP/BSPT gibi diş standartları ayrıca netleşmelidir. Bu başlık, sahada cıvata deliği kaçıklığı, hizalama ve sızdırmazlık problemlerini önemli ölçüde önler.

3) Malzeme sınıfı ve değerlerin doğrulanması

Karbon çelikte A105, A234 WPB/WPC; paslanmazda A182 F304/F316 gibi sınıflar, yalnızca isim olarak değil; kimyasal bileşim ve mekanik özellikleriyle değerlendirilmelidir. Sertifikalarda çekme/akma dayanımı, uzama ve gerekiyorsa darbe (Charpy) değerleri açık şekilde yer almalıdır. Korozyon riski yüksek veya sıcaklık-basınç kombinasyonu zorlayıcı hatlar için PMI (pozitif malzeme tanımlama) ve sertlik ölçümü gibi doğrulayıcı testlerin mümkün olup olmadığı da konuşulmalıdır. Yanlış malzeme seçimi, ilk bakışta tedarik süresini kısaltsa da işletme ömründe yüksek maliyetlere yol açabilir.

4) Test planı (ITP) ve kabul kriterleri

Kalite güvencesi, “yapıyoruz” demekle değil; siparişe özel bir ITP ile kanıtlanır. Hidrostatik test, görsel muayene (VT), penetrant (PT) ve gerektiğinde radyografi/ultrasonik (RT/UT) testlerinin kapsamı; numune alma planı; kabul/red kriterleri ve rapor formatı görüşmenin başında netleşmelidir. Test ekipmanlarının kalibrasyon belgeleri ve operatör yetkinlik kayıtları, bu başlığın ayrılmaz parçasıdır. Belirsiz ITP’ler ve sonradan “gerekirse bakarız” yaklaşımı, riskin tedarikçi tarafında kontrol edilmediğini gösterir.

5) Yüzey hazırlığı, kaplama ve boya sistemi

Depolama, nakliye ve saha koşullarında korozyon direnci; yüzey hazırlığının kalitesine ve kaplama/boya sisteminin doğru seçimine bağlıdır. Shot blast derecesi, galvaniz yöntemi (sıcak daldırma/elektrolitik) veya boya sisteminin katman yapısı ile hedef kuru film kalınlıkları daha en baştan yazılı olarak paylaşılmalıdır. Tuz püskürtme dayanımı gibi performans göstergeleri projeye göre talep edilebilir. “Standart boya” gibi genel ifadeler, sevkiyat sonrası farklı partilerde tutarsız görünümlere ve koruma süresi sapmalarına neden olabilir; ölçülebilir parametreler üzerinden konuşmak gerekir.

6) Üretim yöntemi ve proses kontrolü

Dikişli ya da dikişsiz borudan imal, dövme ya da döküm yoluyla üretilmiş parça tercihi; mekanik özellikler, kaynak uygunluğu ve süreklilik üzerinde doğrudan etkilidir. Tedarikçi, proses akış şemasını, kritik proses parametrelerini (ısıl işlem sıcaklık profilleri, bekleme süreleri, soğutma yöntemleri vb.) ve kayıt sistemini açıklayabilmelidir. Kaynaklı parçalarda prosedürlerin (WPS/PQR) varlığı ve operatör yeterlilikleri güvence sağlar. Proses verisi kayıt altına alınmayan üretimlerde, ikinci veya üçüncü sevkiyatta aynı sonuçları almak zordur.

7) Ambalaj, işaretleme ve sevkiyat uygulamaları

İhracata uygun ambalaj; palet/tahta sandık bütünlüğü, nem bariyeri kullanımı, VCI gibi korozyon önleyici önlemler ve darbe koruması kadar, ürün üzerinde okunaklı ve silinmeye dayanıklı işaretlemeyi de kapsar. Boyut, standart, ısı/lot numarası ve parti bilgisi ürün üzerinde görülebilir olmalıdır. Belgelerde HS kodu, net/brüt ağırlık ve koli/palet listeleri yer almalıdır. Bu disiplin, sahada parçaların doğru hatta ve doğru sırayla kullanılmasını kolaylaştırır; kayıp/parça karışması riskini azaltır.

8) Dokümantasyon formatı ve veri bütünlüğü

Sertifikalar, boyutsal raporlar, test tutanakları ve uygunluk beyanlarının tek bir dosya seti olarak, sipariş numarasıyla birebir eşleşecek şekilde teslim edilmesi beklenir. PDF formatı ve sürüm kontrolü, denetimlerde ve ilerideki teknik incelemelerde büyük kolaylık sağlar. Dosya isimlendirme standardının bulunmaması, parça parça e-posta ekleriyle gönderim veya farklı sayfalarda çelişen bilgiler; veri bütünlüğünün zayıf olduğunu gösterir.

9) Termin, kapasite ve esneklik

Teknik olarak doğru ürünü, doğru zamanda teslim almak da en az teknik uygunluk kadar kritiktir. Tedarikçinin standart terminleri, kapasite görünürlüğü ve acil işler için esneklik seçenekleri (kısmi sevkiyat, hızlı hat, güvenlik stoğu) gerçekçi verilerle paylaşılmalıdır. Geçmiş sevkiyat performansı, üretim planlama yaklaşımı ve tedarik risklerine karşı aldığı önlemler (alternatif hammadde kaynakları, kritik ekipman yedekleri vb.) görüşmede konuşulmalıdır. Belirsiz teslim tarihleri ve kronik gecikme hikâyeleri, iyi fiyatı anlamsız hâle getirir.

10) Satış sonrası teknik destek ve uygunsuzluk yönetimi

Uygunsuzluk durumunda sürecin nasıl işleyeceği, çözüm hızını belirler. Tedarikçi, 8D/CAPA metodolojisiyle kök neden analizini nasıl yürüttüğünü, hedef süreleri ve sorumluluk dağılımını yazılı olarak paylaşabilmelidir. Yerinde teknik destek olanağı, ikame parça veya yeniden işleme seçenekleri gibi pratik adımlar da netleşmelidir. Bu disiplin, aynı sorunun tekrarlanmasını engelleyerek toplam sahip olma maliyetini düşürür.

Sık karıştırılan noktalar

Sahada sık görülen iki yanılgı özellikle vurgulanmalıdır. Birincisi, ANSI “Class” değerlerinin PN dereceleriyle bire bir çevrilebilir olduğu düşüncesidir. Gerçekte izin verilen basınç, tasarım sıcaklığına bağlı olarak değişir; bu nedenle karşılaştırmalar, ilgili standardın basınç–sıcaklık tabloları üzerinde yapılmalıdır. İkincisi, Raised Face (RF) ve Flat Face (FF) yüz tiplerinin karıştırılmasıdır. FF yüzeyli ekipmanlarla RF flanşın eşleştirilmesi, tork dağılımını bozarak deformasyon ve kaçaklara yol açabilir. Bu iki konu, teklif aşamasında doğru tanımlandığında montaj ve işletme sırasında ciddi sorunlar önlenir.

Teklif talebinde paylaşılması gereken asgari bilgiler

Tedarikçiden sağlıklı ve karşılaştırılabilir bir teklif alabilmek için, talep metninizde hattın akışkanı, tasarım basıncı ve sıcaklığı; boru çapı ve et kalınlığı; bağlantı tipi (butt-weld, socket, dişli); yüz tipi (RF, FF, RTJ) ve tercih edilen conta; malzeme standardı, kalitesi ve istenen kaplama/boya sistemi; planlanan testler (hidrostatik, NDT, PMI) ve sertifika tipi (3.1/3.2); miktar, teslim noktası ve hedef termin bilgisini açıkça belirtin. Bu çerçeve, tedarikçilerin cevaplarını aynı “dilde” toplamanızı sağlar ve pazarlıkta gerçek kıyas imkânı yaratır.

Değerlendirmeyi nasıl puanlayabilirsiniz?

Resmî bir puan kartı şart değildir. Yine de her tedarikçiyi sertifikasyon, izlenebilirlik, standart, tolerans, malzeme doğrulama, test disiplini, kaplama sistemi, proses kontrol, ambalaj, işaretleme, dokümantasyon, termin, kapasite ve satış sonrası başlıklarında kabaca 1’den 5’e değerlendirmeniz, genel tabloyu berraklaştırır. Düşük kalan başlıklar için açıklama isteyebilir; kabul edilebilir bir risk düzeyi yakalayamıyorsanız alternatif tedarikçiye yönelebilirsiniz.

PST Anatolia Çelik: Endüstriyel Flange ve Fittings Ürünlerinde Çözüm Ortağınız

Tedarikçi seçimi bir satın alma faaliyetinin ötesinde kalite güvence, üretim planlama, saha montaj ve bakım ekiplerinin ortak karar alanıdır. Yukarıdaki on başlığı görüşmenin doğal akışına yerleştirdiğinizde “en uygun fiyat”ın ötesine geçip “en uygun toplam değere” ulaşırsınız. PST Anatolia Çelik’te tedarik süreci yalın ve şeffaf ilerler. Projenize uygun ASME/EN standartlarını en başta netleştirir, parça seviyesinde izlenebilirliği EN 10204 3.1 (gerekirse 3.2) ile garanti ederiz. Siparişe özel ITP, hidrostatik ve gerekli NDT/PMI raporlarını eksiksiz sunarız. Stok + esnek üretim sayesinde özel ölçü ve kaplama taleplerini karşılar; sevkiyatı ihracata uygun ambalaj ve tam dokümantasyonla göndeririz. Herhangi bir uygunsuzlukta 8D/CAPA ile hızlı aksiyon alır, gerekirse sahada teknik destek veririz.

Kısacası,tedarik sürecinizde riskleri birlikte yöneten teknik çözüm ortağınız olmak için hazırız. Proje datasheet’inizi, çiziminizi ve standart/kaplama tercihinizi info@pstcelik.com adresine gönderin. Uzman ekibimiz 24 saat içinde teknik uygunluk tablosu, net termin ve şeffaf dokümantasyonla denetlenebilir teklifimizle size dönüş yapsın.